دامنه نوسان بورس چیست؟ دامنه نوسانات قیمت سهام چقدر است؟
دامنه نوسان قیمت سهام بورس، پایینترین تا بالاترین قیمتی است که در آن دامنه طی یک یا چند جلسه رسمی معاملات بورس، قیمت میتواند نوسان کند.
بازار بورس دارای مزایای متعددی است که امر سرمایهگذاری در آن را برای هر شخص جذابتر میکند. مزیتهایی نظیر در دسترس بودن آن، نقدینگی آن نسبت به بازارهای دیگر، شفاف بودن و قانونمند بودن و … یکی از وظایف مهم نهادهای ناظر بازار سرمایه، نظارت و کنترل نوسانهای زیاد در بازار است.
دامنه نوسان قیمت سهام چیست؟
در بازارهای مالی بهخصوص بازار بورس به دلیل وجود برخی پیچیدگیها و ریسکپذیر بودن آن، باید توسط نهاد نظارتی بازار سرمایه یکسری محدودیتهایی در نظر گرفته شود. یکی از این محدودیتها در حوزه دامنه نوسان قیمت سهم است. که بر روی قیمت سهم تعریف شده است. دامنه نوسان در اکثر بورسهای جهان تعریف شده که به منظور کنترل نوسانات موجود وجود دارد.
در بازارهای بورس بهمنظور جلوگیری از تقابل عرضه و تقاضا، قوانین و مقرراتی وجود دارد. در همین راستا دامنه مجاز نوسان، توقف معاملاتی و دیگر روشها ازایندست قوانین بهحساب میآیند. دامنه مجاز نوسان سهام بهعنوان یکی از قوانین و اصول مهم در این بازار است که در جهت کنترل نوسان قیمت سهم و برای کاهش تلاطم بازار و جلوگیری از تصمیمات هیجانی سهامداران در نظر گرفتهشده است.
هر سهم در هرروز کاری دارای یکمیزان دامنه مجاز نوسان سقف و کف قیمتی است که میتواند داشته باشد. بدیهی است که قیمت سهم فقط در بازه تعریفشده میتواند نوسان داشته باشد. میتوانید از نقشه بازار بورس نمای کلی بازار را مشاهده نمایید.
طبق آییننامه معاملات در شرکت بورس تهران، دامنه نوسان قیمت، پایینترین تا بالاترین قیمتی است که در آن دامنه طی یک یا چند جلسه رسمی معاملات بورس، قیمت میتواند نوسان کند.
مزایای دامنه نوسان
• یکی از عوامل مهم بهمنظور جلوگیری در دستکاری قیمتها در بازار بورس، دامنه نوسان بوده که اجازه تغییر قیمت در هر زمان بهصورت دلخواه به سهامداران بزرگ را نمیدهد.
• کشف قیمت واقعی سهام نیز با استفاده از دامنه نوسان امکانپذیر است. درواقع زمانی که قیمت سهام به این حدود نزدیک شود، معاملات توسط نهاد نظارتی متوقف میشود. تا به سهامداران فرصتی داده شود که درباره قیمت سهم مدنظر و ارزش واقعی آن بررسی و تفکرات لازم را به عملآورند که در آینده نزدیک، سهم دچار هیجانات قیمتی نشود.
• یکی از عوامل مهم درزمینهٔ کاهش تلاطمهای موجود در بازار بورس، دامنه مجاز نوسان است. دامنه مجاز نوسان، تغییرات قیمتی سهام را محدود کرده و از این طریق از به وجود آمدن تغییرات ناگهانی جلوگیری میکند.
معایب دامنه نوسان
• معمولاً به دلیل توقف قیمت یک سهم در روز، امکان انتقال تلاطم اضافی بهروزهای آتی وجود دارد. پس در نظر داشته باشید که با توجه به اینکه دامنه نوسان مانع آزاد شدن قیمت سهم میشود. همین امر باعث میشود که قیمت به محدودههای خاصی تمایل داشته باشد.
• تجربیات و تحقیقات بهعملآمده در این حوزه اثبات میکند که عامل دامنه نوسان سهم در بازار بورس، باعث تأخیر در کشف قیمت سهم میشود. زیرا باوجودآن، قیمتها نمیتوانند در همان روز نسبت به اطلاعات منتشرشده واکنش مناسب نشان دهند. به همین جهت ممکن است که قیمت روز سهم، قیمت واقعی آن نباشد.
دامنه نوسان بورس تهران
محدودیت اعمالشده بر قیمت سهام در بازار بورس و اوراق بهادار تهران، مثبت و منفی ۵ درصد نسبت به قیمت پایانی روز قبل سهام مدنظر است. در نظر داشته باشید که برای حق تقدم سهام ۲ برابر دامنه نوسان عادی سهام است. لذا برای حق تقدم سهام شرکتهای بورسی این دامنه در محدوده مثبت ۱۰ درصد تا منفی ۱۰ درصد است.
دامنه نوسان فرابورس
دامنه مجاز نوسان برای شرکتهای پذیرفتهشده در بازار فرابورس همانند بازار بورس است.
دامنه نوسان بازار پایه فرابورس
دامنه نوسان قیمت سهام در بازار پایه نسبت به دامنه نوسان تعریفشده در بازارهای بورس و فرابورس متفاوت است. بهمنظور اعمال شفافیت بیشتر در اطلاعات در سال ۱۳۹۸ تغییراتی در قوانین بازار پایه اتخاذ شد. که به دنبال آن، شرکتهای درجشده در بازار پایه فرابورس بر اساس شرایط پذیرش، در سه تابلوی پایه زرد، پایه نارنجی و پایه قرمز قرار گرفتند.
• در روزهای معاملاتی هفته دامنه نوسان در تابلوی زرد ۳ درصد، تابلوی نارنجی ۲ درصد و تابلوی قرمز ۱ درصد است.
بررسی استثنائات دامنه مجاز نوسانات قیمت
فرآیند دامنه مجاز نوسان در بازار بورس بهصورت روزانه وجود دارد. بر اساس مقررات تعریفشده در بازار سرمایه، در برخی از روزها به دلیل رویدادهای مهم برای شرکت، دامنه مجاز نوسان برداشته میشود. در روزهای زیر سهم میتواند بدون نوسان قیمت در بازار معامله شود:
1.افشا و انتشار اطلاعات مفید با اهمیت بالا:
افشای اطلاعات با اهمیت یکی از دلایل توقف معاملات یک سهم است. اگر اطلاعات از نوع (الف) باشد، نماد در روز معاملاتی بعد، بدون محدودیت دامنه نوسان کشف قیمت و بازگشایی خواهد شد. اما اگر این اطلاعات از نوع (ب) یا کم اهمیتتر باشد، سهم در همان روز یا نهایت روز معاملاتی بعد با محدودیت دامنه نوسان، کشف قیمت و بازگشایی میشود.
2. برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه و یا مجمع عمومی عادی به طور فوق العاده :
برگزاری مجمع عمومی می تواند با اهداف مختلفی صورت گیرد. مجمع عمومی عادی سالیانه 2 تا 5 روز موجب بسته شدن یک نماد میشود. حال اگر هدف از برگزاری مجمع عمومی، تقسیم سود یا تصویب صورت های مالی باشد. آن وقت بازگشایی نماد معاملاتی و کشف قیمت بدون محدودیت دامنه نوسان خواهد بود. اما اگر هدف از برگزاری مجمع عمومی هدفی به غیر از تصویب صورت های مالی یا تقسیم سود نقدی داشته باشد. بازگشایی و کشف قیمت با محدودیت دامنه نوسان خواهد بود.
3. نوسان بیش از 20 درصد یک سهم طی 5 روز معاملاتی متوالی:
اگر قیمت پایانی یک سهم طی 5 روز متوالی بیش از 20 درصد نوسان داشته باشد، نماد این سهم به مدت یک ساعت متوقف میشود. سپس معاملات با همان محدوده نوسان قبلی از سرگرفته میشود.
4. نوسان بیش از 50 درصد یک سهم طی 15 روز معاملاتی متوالی:
اگر قیمت پایانی یک سهم طی 15 روز معاملاتی متوالی بیش از 50 درصد تغییر مثبت یا منفی داشته باشد. معاملات آن سهم متوقف می شود. در این صورت شرکت باید طی برگزاری کنفرانس به ایهامات پاسخ داده و نتیجه را حداکثر تا 2 روز کاری بعد در اطلاعیه ای در کدال منتشر کند. در هنگام بازگشایی هم سهم در دامنه نوسان مجاز ( +5 تا -5) کشف قیمت خواهد شد. بعد از مشخص شدن قیمت روز سهم، معاملات نماد از سر گرفته میشود. در این حالت ممکن است یک سهم در یک روز بین -10 تا +10 نوسان داشته باشد.
5. افزایش سرمایه شرکت:
زمانی که یک شرکت قصد افزایش سرمایه دارد، بعد از برگزاری مجمع عمومی فوق العاده باز هم نماد شرکت بین 2 تا 5 روز کاری متوقف میشود. هنگام بازگشایی قیمت سهم با توجه به میزان افزایش سرمایه کاهش پیدا کرده باز خواهد شد. بازگشایی و کشف قیمت نیز بدون محدودیت دامنه نوسان انجام خواهد شد.
در بسیاری از بورسهای جهان، از دامنه نوسان بهمنظور جلوگیری از نوسان شدید و سقوط قیمت سهام استفاده میشود. زمانی که بازار بورس در شرایط بحرانی یا سقوط به سر میبرد. اکثر سرمایهگذاران بهخصوص سرمایهگذاران خرد، دچار تصمیمات هیجانی شده و تصمیمات عجولانه و غیرمنطقی میگیرند. درنتیجه این اعمال محدودیت دامنه نوسان قیمت سهام است که منجر به کنترل بهتر نوسانها شده و باعث ثبات بیشتر بازار میگردد.
قانون دامنه نوسان در سایت سازمان بورس : آییننامه ی معاملات در شرکت بورس اوراق بهادار تهران پایگاه قوانین و مقرارات بازار سرمایه : قوانین، دستورالعمل ها و بخشنامه های دامنه نوسان
دیدگاهتان را بنویسید